- сентябрь 11, 2025
Бала кезінен мүгедек баланың қамқоршысы болып табылатын қызметкерлердің табысынан Жеке табыс салығы (ЖТС) қалай есептеледі? Егер қамқорлығындағы бала кәмелет жасына жетсе, қандай әрекеттер жасау қажет? Бұл мәселелерді қарастырайық.
Қазақстан Республикасының Салық кодексінің 342-бабының 1-тармағы мен 2-тармағы 1) тармақшасына сәйкес, ҚР резиденті болып табылатын қызметкерлер ЖТС бойынша салықтық шегерімдер алуға құқылы. 346-баптың 1-тармағы 3) тармақшасына сәйкес, егер қызметкердің қамқорлығында мүгедек бала болса, бала 18 жасқа толғанға дейін жылына 882 АЕК мөлшерінде қосымша шегерім беріледі.
Сонымен қатар, 346-баптың 1-тармағы 3) тармақшасы мен 2-тармағына сәйкес, егер бала «бала кезінен мүгедек» мәртебесіне ие болса, қамқоршылардың біріне 882 АЕК мөлшеріндегі шегерім тек 18 жасқа дейін ғана емес, сонымен қатар қамқорланушының өмір бойы беріледі.
343-баптың 1 және 3-тармақтарына сәйкес, шегерімдер (МЗЖ мен ӘМСҚ-дан басқа) тек бір жұмыс берушіде қолданылады. Шегерім алуға өтініш беріп, сонымен қатар шегерімге құқықты растайтын құжаттардың көшірмелерін қоса беру қажет.
Шегерім оны қолдануға негіз пайда болған немесе әрекет еткен жылы, яғни мүгедектік белгіленген жағдайда қолданылады.
Қамқоршының ЖТС салынатын табысы Салық кодексінің 353-бабы 1 және 7-тармақтарына сәйкес анықталады: есептелген табыс сомасы минус түзетулер (341-баптың 1-тармағы) минус 342-бапта көрсетілген шегерімдер.
Егер салық салынатын табыс теріс болса, бұл салықтық шегерімдердің асып кеткенін білдіреді. Теріс айырманы бір күнтізбелік жылдың ішінде келесі айларға көшіруге болады.
Егер қызметкер бала кезінен мүгедек баланың қамқоршысы болса, оған мыналарды орындау қажет:
Осыдан кейін қызметкердің табысына 882 АЕК мөлшерінде шегерім қолданылады, қамқорланушының жасына қарамастан, тіпті бала кәмелетке толған болса да.