Қызылордада жүктілік демалысындағы қызметкердің жұмыстан кетуі

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі (ҚР ЕК) декреттік демалыстағы әйелдердің құқықтарын қорғауды қамтамасыз етеді. Кодекс жұмыс берушінің бастамасы бойынша декретте отырған әйелдермен еңбек шартын бұзуын шектейтін нормаларды белгілейді. Алайда, бұл әйелдердің өздері декретте болғанда да өз еркімен жұмыстан шығу құқығы бар.

Декреттегі әйелдердің жұмыстан шығу тәртібі

Декреттегі әйелдер үшін ҚР ЕК-те өз еркімен еңбек шартын бұзуға арналған арнайы шарттар жоқ. Олар, қалған қызметкерлер сияқты, жұмыс берушіні жазбаша түрде кемінде бір ай бұрын хабардар етулері қажет (ҚР ЕК 56-бап).

Жұмыстан шығу алгоритмі

Декреттегі қызметкер әйелдің «өз еркімен» жұмыстан шығу тәртібі мынадай кезеңдерден тұрады:

1. Қызметкер әйел еңбек шартын бұзу туралы жазбаша өтініш береді. Өтініште еңбек шартын бұзу күні көрсетілуі тиіс, алайда ол өтініш берілген күннен бір айдан ерте болмауы керек.
2. Тараптардың келісімі бойынша, еңбек шартын мерзімінен бұрын (бір ай мерзімді күтпей) бұзу мүмкін. Бұл жағдайда жұмыс беруші қызметкер әйелге жазбаша келісім береді немесе өтініштің өзіне қарар қояды.
3. Еңбек шартын бұзу туралы бұйрық шығарылады (ҚР ЕК 49-бабы 5) тармақшасы және 56-бап 1-тармағына сілтеме жасай отырып). Бұл бұйрық хабарлау мерзімі (бір ай) өткен соң немесе жұмыс беруші жазбаша келісім берсе, одан ерте шығарылады.
4. Еңбек шарты тоқтатылған күні қызметкер әйелге еңбек қызметін растайтын құжаттар беріледі (ҚР ЕК 35-бабы және 62-бап 1-тармағы).
5. Еңбек шарты тоқтатылғаннан кейінгі 3 жұмыс күнінен кешіктірмей қызметкер әйелге істеген уақыты үшін жалақысы, пайдаланылмаған жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы үшін өтемақы немесе демалыс күндері үшін өтемақы төленеді (ҚР ЕК 113-бап 4-тармақ).
6. Қызметкер әйелдің талабы бойынша, өтініш жасаған күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде жұмыс беруші мамандығын (біліктілігін, лауазымын), жұмыс уақытын және жалақы мөлшерін көрсететін анықтаманы, сондай-ақ қызметкердің біліктілігі мен жұмысқа қатынасын қамтитын мінездеме-рекомендацияны береді (ҚР ЕК 62-бап 2-тармақ).

Осылайша, декретте отырған әйелдер өз еркімен жұмыстан шығу үшін белгілі бір рәсімдер мен құқықтарды сақтауы қажет. Егер еңбек дауы туындаса, еңбек құқығына маманданған заңгердің көмегіне жүгіну ұсынылады.