- сентябрь 09, 2025
ЖШС директоры, жалдамалы қызметкер ретінде, еңбек шартын Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде (ҚР ЕК) көзделген кез келген себептер бойынша тоқтата алады. Бұл процестің қалай жүзеге асырылатынына және директорды жұмыстан босату рәсімінің ерекшеліктеріне тоқталамыз.
Директорды жұмыстан босату ҚР ЕК 49-бабында көрсетілген негіздер бойынша жүзеге асады. Бұл жағдайда, директорды жұмыстан босату рәсімі кез келген басқа қызметкерді жұмыстан босату рәсіміне ұқсас болып табылады. Дегенмен, директорды жұмыстан босатудың қосымша себептері ҚР ЕК 140-бабы 2-тармағында да қарастырылған. Мысалы, құрылтайшылардың немесе акционерлердің құрамының өзгеруі директордың еңбек қатынастарының тоқтатылуына әкелуі мүмкін.
Директорды жұмыстан босату туралы шешімнің қабылдану тәртібі:
Директорды жұмыстан босату себебі шешімде немесе хаттамада көрсетілуі мүмкін, бірақ бұл міндетті емес. Директорды жұмыстан босату туралы шешім қабылданғаннан кейін, директорға бұл туралы хабарлануы қажет.
Қарапайым қызметкерлерді жұмыстан босатуға кемінде бір ай бұрын ескерту қажет болса, директорды жұмыстан босату кезінде ескерту мерзімі заңмен белгіленбеген. Яғни, директорға жұмыстан босату туралы хабарды бір күн бұрын да беруге болады, бірақ бұл ереже тек құрылтайшылардың немесе қатысушылардың құрамының өзгеруіне қатысты.
Директорды жұмыстан босату рәсімі бұйрықпен ресімделеді. Бұйрыққа төмендегілер қол қоюы тиіс:
Бұйрықтың көшірмесі директорға 3 жұмыс күні ішінде жеке қолхатпен берілуі тиіс. Егер жеке қолын тапсыру мүмкін болмаса, директорға хабарламасы бар хат жіберіледі.
Директорға еңбек шарты бұзылған күні еңбек кітапшасы немесе басқа еңбек қызметін растайтын құжат берілуі тиіс. Жазба еңбек кітапшасына директордың өзі немесе уәкілетті тұлға енгізе алады, ол компанияның мөрімен куәландырылады.
Жұмыстан босатылған директорға 5 жұмыс күні ішінде анықтама берілуі міндетті. Анықтама мына мәліметтерді қамтуы тиіс:
Еңбек шарты бұзылғаннан кейін 3 жұмыс күні ішінде директорға жалақысы және пайдаланылмаған демалыс күндері үшін өтемақы төленеді.
Директордың істерді тапсыру рәсімі заңнамада нақты көрсетілмеген, бірақ тәжірибеде қабылдау-тапсыру актісі жасалады. Бұл актіде тапсыруы тиіс құжаттар:
Директор материалдық жауапты тұлға болғандықтан, істерді тапсыруға дейін ТМҚ-ға түгендеу жүргізу қажет.
Егер директордың еңбек шартында еңбек шартын мерзімінен бұрын бұзғаны үшін қосымша өтемақылар көзделсе, олар да жалақымен бірге төленуі тиіс.