Как правильно удерживать алименты: суммы, вычеты и дополнительные платежи

Атқарушылық парақ бойынша ұстау: есептеу тәртібі

Атқарушылық парақтар бойынша ұстауды есептегенде бухгалтерлердің алдында маңызды сұрақ туындайды: ұстауды қандай сомадан жүргізу керек? Есептелген жалақыдан ба, әлде сыйақылар, іссапар шығындары, сауықтыру төлемдері және басқа кірістерді ескеру қажет пе? Бұл мәселеге назар аударайық.

Заңнамаға сілтеме

2010 жылғы 2 сәуірдегі №261-IV «Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы» Заңның 101-бабына сәйкес алименттік төлемдер бойынша берешекті өндіріп алу алимент төлеушінің жалақысынан және басқа да кірістерінен жүргізіледі.

Алимент бойынша берешектің мөлшерін сот орындаушысы анықтайды, ал алиментті ұстау атқарушылық параққа сәйкес жүзеге асырылады.

Талаптар мен шектеулер

Заңның 95-бабы 1-тармағына сәйкес, қарыз алушының жалақысына немесе басқа кірістеріне, соның ішінде басқа сот орындаушыларының өндірісіндегі атқарушылық құжаттар бойынша өндіріп алу кезінде, қарыз алушыда жалақысының немесе өзге де кірісінің кемінде 50%-ы сақталуы тиіс.

Сонымен қатар, қарыз алушыда сақталатын сома ең төменгі күнкөріс деңгейінен кем болмауы керек. Бұл деңгей жыл сайын тиісті қаржы жылына белгіленеді, алиментті, мертігуден немесе басқа да денсаулығына зақым келтіруден, сондай-ақ асыраушысының қайтыс болуынан келтірілген залалды өтеуді өндіріп алу жағдайларын қоспағанда.

Ұстап қалу тәртібі

Алимент барлық кірістерден, яғни жалақы, сыйақы, бонустар және басқа да кірістерден ұсталады. Есептеу алдымен жүргізіледі, содан кейін шегерімдер қолданылады. Барлық салықтар мен аударымдар шегерілгеннен кейін «қолға төленетін» сома мөлшерінен алимент ұсталады.

Бухгалтерлік жазбалар мысалдары

Алимент ұстау бойынша бухгалтерлік жазбалар мынадай:

• Дт 7210 Кт 3350 – қызметкерге жалақы есептеу;
• Дт 3350 Кт 3120, 3220, 3212 – ЖТС, МЗЖ, МӘМС жарналарын ұстау;
• Дт 3350 Кт 3385 – қызметкердің төленуге тиіс жалақысынан атқарушылық парақ бойынша ұстау;
• Дт 3385 Кт 1030 – атқарушылық парақ бойынша ұсталған сомаларды алушыға (жұбайына) және жеке сот орындаушысына аудару;
• Дт 3350 Кт 1030 – салықтар мен әлеуметтік төлемдер, сондай-ақ атқарушылық парақ бойынша берешек ұсталғаннан кейін жалақы қалдығын төлеу.