Жеке тұлға қойманы жалға берсе, бизнеске әсері мен заңды талаптар: не білу керек?

Жеке тұлғаның меншігіндегі тұрғын емес үй-жайларды, соның ішінде қоймаларды жалға беру, кәсіпкерлік қызметтің тиімді нұсқасы болып табылады. Бұл әсіресе ЖШС мен ЖК-лар үшін маңызды, себебі қоймалардың болуы сауда саласында жұмыс істейтін компанияларға қажетті ресурс болып табылады. Алайда, жеке тұлғалар қойманы ЖШС-ға жалға бере отырып, ЖК ретінде тіркелмей-ақ қызметін жүзеге асыра ала ма? Бұл мәселені түсіну үшін салық заңнамасына назар аударайық.

Салық заңнамасы негіздері

Қазақстан Республикасының Салық кодексіне (СК) сәйкес, егер объект кәсіпкерлік қызметте пайдаланылса, жеке тұлға мүлік салығын есептеп, төлеуге міндетті. ҚР СК 530-бабына сәйкес, бұл салықтық есептілікті шағын бизнес субъектілеріне арналған арнайы режимдердегі ЖК үшін белгіленген тәртіппен ұсыну қажет.

Салық салу объектілері

Салық кодексінің 528-бабында көрсетілген объектілер мыналарды қамтиды:

• тұрғын үйлер, ғимараттар;
• саяжай құрылыстары;
• гараждар, автотұрақ орындары;
• өзге де құрылыстар, ғимараттар, үй-жайлар;
• жер телімдері.

Жеке тұлға ретінде тіркелмей қойманы жалға беру

Жеке тұлға, ЖК ретінде тіркелмей, қойма ғимаратын жалға берсе, салық органына 700.00 нысанын тапсыруы қажет. Бұл салық формасы негізінен заңды тұлғалар мен ЖК үшін көзделген, бірақ ЖК болып табылмайтын жеке тұлғалар да оны толтыруы тиіс.

Мүлік салығы

Мүлік салығын төлеу міндеті объектінің меншік иесіне, яғни жеке тұлғаға жүктеледі. Ол жылына бір рет мүлік салығын төлеп, 700.00 нысаны бойынша есеп береді.

Салықтық міндеттемелер

Егер жеке тұлға ЖК ретінде тіркелмей, жалға алушымен Азаматтық-құқықтық шарт (АҚШ) жасаса, қойманы жалға беруден алынған табыстан салық агенті ретінде ЖШС немесе ЖК салықтарды есептеп, ұстап, салық органына аударады. Бұл жағдайда жеке тұлғаға салықтық есеп-қисапты жүргізудің қажеті жоқ.

Салықтар мен төлемдер

Жеке тұлғаның жалға беру шарты бойынша табыстан ұсталатын салықтар:

• Жеке табыс салығы (ЖТС): 10% мөлшерлеме бойынша есептеледі, ҚР СК 353-бабы 2-тармағына сәйкес.
• Міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ): Жалға беру табысынан ұсталмайды, өйткені бұл табыс еңбек қызметінен емес.
• Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына (ӘМСҚ) жарналар: 2% мөлшерлеме бойынша ұсталады.

Қорытынды

Жеке тұлға, ЖК ашпай, қойманы ЖШС немесе ЖК-ға жалға беру арқылы кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыра алады. Бұл жағдайда жалға алушы салық агенті ретінде әрекет етеді және салықтарды ұстап, салық органына аударады. Жеке тұлға, өз кезегінде, мүлік салығын төлеп, салықтық есептілікті уақытында ұсынуы тиіс.