Кешіктірілген құжаттар: ИПН қайта есептеу қажет пе?

Қызметкерлердің «Отбасы банк» АҚ-нан ипотека алуына байланысты сыйақы бойынша салықтық шегерім құқығы бар екенін білуі кейде қиындық туғызады. Бұл мәселе әсіресе, қызметкердің бухгалтерияға шегерім үшін қажетті құжаттарды уақытында әкелмеуі жағдайында туындайды. Егер қызметкер құжаттарды кешіктіріп тапсырса, бухгалтерия салықты қайта есептеп, өткен кезеңдер үшін есептілікті қайта тапсыруға міндетті ме, әлде ИПН-ді қайта есептеуден бас тартуға болады ма?

Осы сұрақтың жауабын Қазақстан Республикасының Салық кодексіне жүгініп, анықтауға болады.

Салық кодексінің 342-бабының 1-тармағына сәйкес, ҚР резиденті болып табылатын жеке тұлға, яғни «Отбасы банк» АҚ-нан ипотека алған жағдайда, салықтық шегерімдерге, оның ішінде сыйақы бойынша шегерімдерге құқылы.

Салық кодексінің 343-бабының 1 және 4-тармақтарына сәйкес, салықтық шегерімдер салық агенті тарапынан мына негіздерде қолданылады:

• жеке тұлғаның салықтық шегерімдер қолдану бойынша өтініші;

• растайтын құжаттардың көшірмелері.

Егер жеке тұлға өтініш пен растайтын құжаттарды ИПН ұсталғаннан кейін тапсырса, салық агенті оларды қабылдауға міндетті, бірақ бұл тек 48-баптың 2-тармағында көрсетілген талап қою мерзімі (3 жыл) шегінде ғана жүзеге асырылады.

349-бапқа сәйкес, сыйақы бойынша салықтық шегерімдер ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша төлемдерге жұмсалған шығындар үшін қолданылады.

Салықтық шегерімдер үшін қажетті растайтын құжаттар:

• «Отбасы банк» АҚ-пен жасалған ипотекалық тұрғын үй қарызы шарты;

• сыйақы сомасы көрсетілген қарызды өтеу кестесі;

• сыйақының төленгенін растайтын құжат (түбіртек және т.б.).

Салықтық шегерімдер келесі салық кезеңінде, яғни ипотекалық тұрғын үй қарызын өтеу кестесі бойынша немесе сыйақыны төлеу күніне қарай қолданылады.

353-баптың 1 және 7-тармақтарына сәйкес, қызметкердің салық салынатын табысы былайша анықталады:

• салық салынатын қызметкердің есептелген табыстары;

• минус 341-баптың 1-тармағында көрсетілген табысқа түзету сомасы;

• минус 342-бапқа сәйкес қолданылатын салықтық шегерімдер.

Егер нәтиже теріс болса, бұл артық шегерім болып саналады және кейінгі салық кезеңдеріне ауыстырылады.

Қорытындылай келе, егер қызметкер шегерім құжаттарын талап қою мерзімі ішінде (3 жылға дейін) ұсынса, бухгалтерия ИПН-ді қайта есептеуден бас тартуға құқығы жоқ.

Нашли ошибку?